شترمرغ

شترمرغ

 شترمرغ نوعی پرنده بی‌پرواز بومی آفریقا از راستهٔ سینه‌پهنان  است. شترمرغ بزرگترین پرندهٔ زنده دنیاست و تخم آن نیز از هر پرنده زنده دیگری بزرگتر است (البته فیل‌‌مرغ‌های ماداگاسکاری و موآهای نیوزیلندی که به تازگی منقرض شده‌اند بزرگتر بودند و تخم‌های بزرگتری هم داشتند)

شترمرغ ظاهر منحصربه‌فردی دارد که آن را از پرندگان دیگر متمایز می‌کند. آنها با گردن و پاهای بلند خود قادرند با سرعت حدود ۷۰ کیلومتر بدوند که بالاترین سرعت زمینی در میان تمام پرنده‌هاست. غذای اصلی شترمرغ گیاهان است اما از بی‌مهرگان هم تغذیه می‌کنند. آنها به صورت گروهی و در گروه‌های پنج تا پنجاه نفری گذران زندگی می‌کنند و در هنگام خطر یا برای پنهان شدن روی زمین دراز کشیده یا فرار می‌کنند اما اگر در گوشه‌ای گیر افتاده و را فراری نداشته باشند با پاهای قدرتمند خود به دشمن حمله می‌کنند.

شترمرغ‌ها اهلی هم شده‌اند و در برخی نقاط دنیا پرورش داده می‌شوند. پرهای آنها کاربرد زینتی دارد و در پوشاک هم استفاده می‌شود. پوست آنها برای تولید چرم استفاده شده و گوشتشان نیز در بازار عرضه می‌شود.

شترمرغ نر پرهای سیاهی دارد و انتهای پرها و بال‌های آن سفید است ولی پرهای شترمرغ ماده قهوه‌ای رنگ است. سر و گردن شترمرغ بدون پر و طاس است. این پرنده اغلب بصورت گروهی در بین گله‌های پستانداران علفخوار همچون گورخر و گاومیش و کل یال‌دار به سر می‌برد.

 

 ویژگی

 

شترمرغ‌ها معمولاً بین ۶۳ تا ۱۴۵ کیلوگرم هستند. نژاد شترمرغ آفریقای شرقی به طور متوسط ۱۱۵ کیلوگرم نر و ۱۰۰ کیلوگرم ماده وزن دارد. به طور استثنا وزن شترمرغ ماده هم به ۱۵۶٫۸ کیلوگرم هم می‌رسد. در زمان بلوغ (دو تا چهار سال) قد شترمرغ‌های نر به ۲٫۱ تا ۲٫۸ متر می‌رسد در حالی که شترمرغ‌های ماده ۱٫۷ تا ۲ متر ارتفاع دارند.

جوجه‌های شترمرغ حنایی رنگ هستند و لکه‌های قهوه‌ای پر رنگ دارند. در اولین سال زندگی، جوجه‌ها در هر ماه ۲۵ سانتی‌متر رشد می‌کنند. در اولین سال زندگی شترمرغ‌ها حدود ۴۵ کیلوگرم وزن دارند. طول عمر آن‌ها بیش از ۴۰ تا ۴۵ سال است. پرهای شترمرغ نر غالباً سیاه است و دم سفید رنگی دارند. دم یکی از گونه‌های شترمرغ به رنگ زرد و قهوه‌ای است. پوست گردن و ران شترمرغ ماده مایل به صورتی و خاکستری است، در حالی که برای شترمرغ‌های نر آبی – خاکستری است. خاکستری یا صورتی بودن وابسته به گونه شترمرغ دارد.

بر خلاف تصور و آنچه در رسانه‌ها مطرح شده است، شترمرغ‌ها هیچ‌گاه سر خود را هنگام ترس٬ درون زمین نمی‌کنند.

 

 انواع شترمرغ

 

پنج زیرگونه از شترمرغ شناخته شده‌است:

شترمرغ جنوبی: یا شترمرغ سیاه در جنوب آفریقا که در سواحل جنوبی رودخانه‌های زامبزی و کونن زندگی می‌کند.

شترمرغ شمال آفریقا: یا شترمرغ گردن‌قرمز پرتعدادترین نوع شترمرغ که زیستگاه از اتیوپی و سودان در شرق به سوی حاشیهصحرای بزرگ آفریقا تا سنگال و موریتانی در غرب ادامه می‌یابد. این زیرگونه در گذشته در نواحی شمالی‌تر مثل مصر و جنوب مراکش نیز می‌زیسته‌است. شترمرغ شمال آفریقا با ۲٫۷۴ متر قد و ۱۵۴ کیلو وزن و سرعتی بیش از ۷۲ کیلومتر بر ساعت، بزرگ‌ترین و سریع‌ترین پرنده روی زمین است.  سر آن سرخ‌رنگ، پووشش بدن نرها سیاه و سفید و ماده‌ها خاکستری است.

شترمرغ ماسائی:  در شرق آفریقا. پرهای کوچکی به رنگ نارنجی روشن بر روی سر، گردن و ران‌هایشان دارند. فقط در جنوبکنیا، اتیوپی و بخش‌هایی از جنوب سومالی حضور دارند.

شترمرغ عربی: زیرگونه انقراض یافته‌ای که در گذشته در تعداد بسیار در شبه‌جزیره عربستان، سوریه و عراق زندگی می‌کرد و نسل آن در حدود سال ۱۹۶۶ به‌کلی نابود شد.

شترمرغ سومالی:  در شمال شرقی کنیا، جنوب اتیوپی و سومالی. گردن و ران آن‌ها سربی‌رنگ است. برخلاف دیگر شترمرغ‌ها گله‌ای زندگی نمی‌کند بلکه بیشتر تنها یا جفتی دیده می‌شوند. در شمال شرق کنیا با شترمرغ ماسائی زیستگاه مشترکی دارند. برخی این شترمرغ را گونهٔ مجزایی محسوب می‌کنند.

 

 محصولات شترمرغ

گوشت شترمرغ با کلسترول پایین و آهن بالا

چرم شترمرغ با استحکام و لطافت و زیبایی منحصر به فرد

روغن شترمرغ به صورت خوراکی و دارویی غنی از اسیدهای چرب W6 , W9

تخم شترمرغ به صورت خوراکی و پوکه خالی آن برای صنایع دستی (حکاکی – نقاشی و .. ) استفاده می شود

پر شترمرغ از نظر زیبایی ,لطافت و مواجی کاملا منحصر به فرد است

از روده شترمرغ در ساخت نخ بخیه برای جراحی داخلی اعضاء بدن استفاده می شود

پر شترمرغ

بهترین محصول شترمرغ،پرآن است.کیفیت پرهای شترمرغ کاملا منحصر به فرد است. حتی پیشرفته ترین فن آوری قادر به تقلید زیبایی،لطافت و مواجی طبیعی پر شترمرغ نیست. همچنین هیچ ابزاری به واسطه خاصیت تولید الکتریسیته ساکن مانند پر شترمرغ، کارایی لازم برای نظافت را ندارد. از پرهای با کیفیت عالی در ساخت لوازم تزیینی،کلاه و لباس استفاده می شود. سایر انواع پرها برای تمیز کردن ماشین آلات و تجهیزات ظریف و گردگیری مورد استفاده قرار می گیرند. پر شترمرغ را هر هشت ماه یک بار باید چید، که البته بعد از ۴ تا ۵ سال کیفیت پرهای چیده شده تقلیل می یابد و از هر شترمرغ نر بالغ تقریباً ۲۴ شاهپر اولیه به دست می آید. وزن کل پرهای یک شتر مرغ ۱۰ تا ۱۴ ماهه، حدود ۴۵ گرم و اندازه آنها بین ۱۰ تا ۱۵۰ سانتی متر است . هنگامی که پر های شترمرغ را جدا می کنند برجستگی های روی پوست آن که همهن جای پرها هست باقی می مانندکه بعد از دباغی پوست جلوه و زیبایی خاصی به چرم شترمرغ می دهد.

-  پر شتر مرغ عاری از الکتریسته ساکن است لذا در کارخانه های دارای سیستمهای الکترونیکی و کامپیوتری که الکتریسته ساکن مشکل اصلی آنهاست بسیار مفید است.

-  پر شتر مرغ جهت تمیز کردن تجهیزات ظریف مثل دوربین، میکرسکوب، کامپیوتر، لوازم تزئینی، گردگیری وسایل منزل و رخت و لباس استفاده می شود.

-  از شاهپرهای شتر مرغ برای تزیین عَلَم در مراسم مذهبی استفاده می شود.

تخم شترمرغ

متوسط وزن تخم شترمرغ ۱٫۵ کیلوگرم می باشد که با دارا بودن پروتئین بالاتری نسبت به تخم مرغ و طعمی شبیه به آن در مهمانی ها ,  کارگاه های شیرینی پزی  و باشگاه های بدنسازی  و  وزنه برداری از آن استفاده می شود  . آباژورها و لوسترهایی  بوسیله تخم شترمرغ  و  پر شترمرغ درست می شود که بسیار منحصر به فرد و دارای زیبایی خاصی می باشد

علاوه بر موارد فوق می توان با نقاشی و حکاکی روی پوسته تخم بی نطفه  این پرنده آنان را به اشیاء تزیینی و هنری تبدیل کرد که در مورد افراد خوش سلیقه و به خصوص کلکسیونرها می باشد .

 

روغن شترمرغ

در ۳۰۰۰ سال قبل در فرهنگهای مصری، رومی و افریقایی از روغن شتر مرغ به عنوان یک ماده آرایشی و نیز برای درمان درد و روماتیسم استفاده می شد.مستندات تاریخی راجع به روغن شتر مرغ به زمانهای خیلی قدیم یعنی قرن اول پس از میلاد بر می گردند و به استفاده گسترده از روغن برای درمان زخم، سوختگیها، ناراحتی های پوستی، اگزما، خشکی پوست و مو و بسیاری موارد دیگر اشاره می کند و این رویه برای صدها سال ادامه یافت .  دانشمند رومی ملقب به پلینی در قرن اول پس از میلاد مطالب زیادی درباره فواید استفاده از روغن شتر مرغ نوشته است و بر اساس مدارک موجود٬ کلئوپاترا و ملکه صبا روغن شترمرغ را برای زیبائی و حفظ و لطافت پوست خود استفاده می کرده اند.امروزه ما می دانیم که روغن شترمرغ غنی از اسیدهای چرب ضروری امگا ۳ اُمگا ۶ و اُمگا ۹ است. اسیدهای چرب ضروری به حفظ سلامت غشاء های سلول کمک کرده، استفاده از مواد مغذی را بهبود می بخشد و متابولیسم سلولی را منظم می کنند.آنها مواد خامی را که به کنترل فشار خون، لخته شدن آن، آماس، درجه حرارت بدن و سایر اعمال بدن کمک می کنند فراهم می نمایند. اُمگا ۶ و اُمگا ۹ هر دو مرطوب کننده و حالت دهنده پوست هستند.این روغن ۱۰۰% طبیعی می باشد که خطرات ناشی از حساسیت های پوستی (آلرژی) را به حداقل می رساند. سازگاری این روغن با پوست از نظر دراماتولوژیکی مورد تایید متخصصین پوست می باشد. روغن شتر مرغ برای تولید محصولات حفاظت کننده پوست، مو و لوسیون های برطرف کننده درد ایده آل است.

خلاصه ویژگی های روغن حاصل از چربی شترمرغ که در منابع مختلف اشاره می شود:

 اسیدهای چرب ضروری موجود در این روغن، به حفظ سلامت غشاهای سلول کمک می کند.

امگا ۶ و ۹ موجود درآن، مرطوب کننده و نرم کننده پوست است.

خط های ریز و چین و چروک ها را از بین می برد.

 امگا۳،۶و۹ موجود در آن از بسته شدن منافذ پوست جلوگیری می کند.

 روغن شترمرغ سریع جذب پوست می شود.

 اسیدهای چرب ضروری در آن برای رشد، تقسیم بندی و بهبود سلول ها لازم است.

 از این روغن برای برطرف کردن سوختگی، زخم بستر، اگزما، گزیدگی حشرات، جوش ها و خشکی پوست استفاده می شود.

 روغن شترمرغ، خاصیت ضدالتهابی و ضدقارچی دارد.

 روغن شترمرغ برای تولید محصولات بهداشتی پوست، مو و پمادهای ضد درد استفاده می شود.

 برای افزایش رطوبت پوست، قبل از خواب از این روغن استفاده کنید.

 

کاربرد در زیبائی :

 لایه بردار و جوان کننده پوست نرم کننده،روشن کننده و ضدلک

 بهبود شبکه فبیری پوست به دلیل وجود اسیدهای چرب غیر اشباع

 صاف کننده خطوط و چروکهای پوست صورت و گردن

 کمک به بهبود خشکی لب و کبودی و پف زیر چشم و جای جوش (آکنه)

 قویترین برطرف کننده ترکهای پاشنه پا و ترکهای بعد از زایمان و ترکهای چاقی لاغر

 ترمیم جای زخم، سوختگی، بخیه و مشکلات گوشت اضافه

 

کاربرد در امور بهداشتی،دارو و درمانی

 تسریع در بهبود خارش پوست و آفتاب سوختگی

 بازیابی سلولهای از بین رفته پوست در اثر استرس و شرایط جوی

. بهترین روغن برای ماساژ (رفع خستگی و آرامش دهنده عضلات و افزایش دهنده جریان خون)

 

 حالت دهنده و تقویت کننده موهای ضعیف و پرپشت کننده موهای ابرو و مژه

محافظت از پوست حفظ چربی و رطوبت طبیعی پوست، درمان خشکی پوست

درمان زخم ها و کبودیها، بریدگیها و خراشیدگی های پوست

 ترمیم سوختگی های خفیف و شدید

 درمان زخم بستر و نیش حشرات و خاصیت آنتی هموروئیدی

 برطرف کننده ناراحتی ها و التهابات پوستی ( تبخال، تاول، اگزما٬ پسوریازیس، قانقاریا)

 تسکین دردهای مزمن و شدید مفاصل (کمردرد، آرتروز، زانودرد،رماتیسم و سیاتیک)

 برطرف کننده دردهای ناشی از کوفتگی و کشیدگی عضلات و ماهیچه ها (دررفتگی و رگ به رگ شدن)

گوشت شترمرغ

گوشت شترمرغ گوشتی قرمز است . این گوشت با طعمی همانند گوشت گوساله ,آشنا باذائقه ایرانی می باشد .

گوشت شترمرغ با توجه به خواص غذایی و رژیمی و مناسب بودن ترکیبات شیمیایی , توسط متخصصین تغذیه برای زنان باردار , بیماران قلبی , ورزشکاران حرفه ای , افراد چاق با رژیم خاص غذایی (لاغری) توصیه می شود .از خواص گوشت شترمرغ می توان به سرشار بودن از اسید چرب و امگا ۳ برای درمان تصلیب شرائین , افسردگی ,استرس ,بی خوابی و خستگی نام برد .

به علاوه کلسترول , چربی ,کالری و سدیم  پایین , مناسب برای  افراد  دارای  فشار خون بالا و بیماران قلبی از مزایای دیگر این گوشت می باشد  . آشپزی با گوشت شترمرغ  و  آماده سازی غذا بسیار راحت و سریع می باشد دارای مزه ایی متفاوت و لذیذ می باشد  .از  دیگر فاکتور های  این گوشت  نسبت  به سایر گوشت ها می توان به پروتئین ,کلسیم و آهن بالای این گوشت اشاره نمود

 ویژگی های گوشت شترمرغ به اختصار:

 کلسترول کم  –  چربی کم –  انرژی پایین –  پروتئین بالا –  آهن  بالا – آماده سازی سریع 

چرم شترمرغ

چرم شترمرغ یکی از مرغوبترین چرم ها از لحاظ زیبایی,استحکام و لطافت محسوب می شود که در بازارهای جهانی از لحاظ کیفیت هم ردیف پوست کروکدیل و مار قرار می گیرد . این چرم  را  می توان از روی طرح  برجسته  فولیکول های شاهپرها و زمینه خط دار آن  تشخیص داد .

به دلیل  اینکه  پوست  شترمرغ محتوی روغن  بیشتری در مقایسه با سایر چرم ها می باشد , چرم آن  نسبت  به ترک خوردن , سفتی و خشکی مقاوم تر  است .

معمولا از هر شترمرغ حدود  ۱/۳ مترمربع چرم  با کیفیت  به  دست می آید که در صنایع دوخت کیف  ,  کفش و لباس و … استفاده می شود